Home  »  STK  »  TÜRKAV’da Çankırı Yaren Kültürü Konuşuldu  »  History: 09.01.2025 11:28 Study: 835

TÜRKAV’da Çankırı Yaren Kültürü Konuşuldu

Cybersecurity solutions Lagoon Catamaran for sale UK

TÜRKAV Çankırı Yaren Kültürünü Konuşmak üzere Yaren Başağalarını ve yarenleri konuk etti. 

Türkiye Kamu Çalışanları Kalkınma ve Dayanışma Vakfı (TÜRKAV) Çankırı İl Başkanlığının geleneksel Salı Sohbetleri programında bu hafta Anadolu Sohbet Gelenekleri ve Yaren Kültürü konuşuldu.,
Anadolu Sohbet Gelenekleri ve Yaren Dernekleri Federasyonu Başkanı Ahmet Absarılıoğlu’nun konuşmacı olarak katıldığı sohbete, Başağalar Mehmet Özkan, Faruk Demiroğlu, Hasan Çakmak, Mehmet Güdük, yaren reisi ve sazendesi Mehmet Bayraktar, yaren reisi Turgut Özkan, MHP Eski MYK Üyesi Yusuf Naci Bayındır, MHP Eski İl Başkanı Ahmet Kurt, Türkiye Kamu Sen İl Temsilcisi ve Türk Eğitim Sen Çankırı Şube Başkanı Yüksel Yandım, İl Genel Meclisi Üyesi ve MHP Grup Başkanı Kamil Çoban, genç yaren ekibi yarenleri, Çankırılılar ve TÜRKAV üyeleri katıldı.
Programın açılışında bir konuşma yapan TÜRKAV Çankırı İl Başkanı İsa Bölükbaşı katılımcılara teşekkür ederek sözü Yaren Dernekleri Federasyonu Başkanı Ahmet Absarılıoğlu’na bıraktı.
Başkan Absarılıoğlu’da konuşmasında şunları söyledi : “Altı Tuz, Üstü Buz, Uzak Çağların Yakın Kenti, Kaya Tuzunun Başkenti, Havası Sert Ama İnsanı Mert, Yaranlar Diyarı Çankırı'dan Tüm Sohbet Geleneklerine Gönül Dolusu Selamlar Kız Anadan Öğrenir Sofra Düzmeyi, Oğlan Babadan Öğrenir Sohbet Gezmeyi.
Biz Kimiz Adına Türk denilen Ulu çınarın kökleriyiz biz, Ergenekon’da harlanan, Malarzgirtte Şahlanan yedi düğele nam salan Milletiz biz, İslamiyet’in sancaktarı Oğuz Töresinin Bayraktarı, Adaletin ve Cömertliğin Yoldaşı, Asaletin temsilcileriyiz biz, Malazgirt de Sultan Alparslan, Çankırı da Emir Karatekin’iz biz, İstanbul' da Fatih Sultan Han, Anafartalar’da, Dumlupınar'da, Sakarya'da Gazi Mustafa Kemal'iz biz, Orta Asya'da Ahmet Yesevi, Konya'da Mevlana, Kırşehir'de Hacı Bektaş-ı Veliyiz biz, Kastamonu'da Şeyh Şaban-ı Veli, Ankara'da Hacı Bayram-ı Veliyiz biz, Şanlıurfa, Kahramanmaraş, Adıyaman'da Sıra gecesi, Elazığ'da Kürsü başı Gaggoş, Erzurum'da Dadaşız biz, Samsun, Rize Trabzon'da Horon, Artvin'de Ata barıyız biz, Sivas, Yozgat, Çorum'da Halay, Konya'da Gezek, Balıkesir'de Baranayız biz, Muğla, Aydın, İzmir’de Zeybek, Ankara'da Seymen, Sandıklı, Simav, Sakarya, Çankırı'da Yaren’iz biz. Bu kutsal toprakları bize Vatan yapan, Dini milli ve Kültürel değerlerimizi yaşayarak, yaşatan ve bizlere ulaştıran tüm ecdadımızı Rahmet, Minnet ve Şükranlarımızla anıyoruz. Bayrağımız inmesin, Ezanımız dinmesin, Ozanımız susmasın

YÂRAN NASİHATİ
Eline, Diline, Beline Hakim Ol,
Harama Bakma Haram Yeme,
Haram İçme Doğru, Sabırlı,
Dayanıklı Ol
Yalan Söyleme
Büyüklerinden Önce Söze Başlama
Kimseyi Kandırma Kanaatkâr Ol
Dünya Malına Tamah Etme
Yanlış Ölçme, Eksik Tartma
Alnın, Kalbin ve Kapın Açık Olsun
Kuvvetli ve Üstün Durumda İken Affetmesini;
Hiddetli iken Yumuşak Davranmasını Bil ve Kendin Muhtaç iken Bile; Başkalarına İkram Edecek kadar Cömert Ol!!
Yâd etmek için atalarımızı
Yaktık Yâran ocaklarımızı
Mevlâm daim eylesin
Birlik beraberliğimizi
Selam olsun atam oğuz beylerine
Ahi Evran, Hacı Murâd-ı Veli,
Emir Karatekin’e Ruhları şad olsun, makamları cennet
Tarihi miraslarını yaşatacağız ilelebet.
Çok meşakkatli yollardan geçerek bugünlere geldik. Yaren denildiği zaman sadece gülünüp eğlenilen ve sohbet edilen toplum olarak görülmüş yıllarca. Ama bunun böyle olmadığını asılda sohbet geleneğinde oturma, kalkma, konuşma, sofra adabının, büyük ve küçüğü saygı sevginin öğretildiği, birlik ve beraberliğin, kardeşlik ve dayanışmanın öğretisinin yapıldığı bir okuldur bu yaren meclisleri bunu anlatmaya çalıştık. Bunları yaparken de Çankırı’mızın, yöremizin halk oyunları, halk müziği, folklorunu da gençlerimize geleceğe aktarabilmeleri için öğretmeye çalışıyoruz.
Kültürler insanlar üzerinden aktarılır, geçmiş dönemlerde yazı ve görsel medyalar olmadığı için bizlere atalarımızdan gördüğümüz şekliyle en güzelini, en doğrusu yaşatarak, yaşayarak gelecek nesillere aktarmak istiyoruz.
Yetmişli yılların sonunda bir yaren meclisi oluşturduk. O zaman ki yaren ocaklarımızı kendi evlerimizde eşlerimizin destekleri ile gerçekleştiriyordur. Her hafta bir yarenin evini süsleyerek ocak yakıyorduk. Yaren bu günlere kolay gelmedi. Büyük özveri göstererek bu güne kadar getiren bütün Başağalara, reislere, yaren ağalara, çavuşlara ve sazendelere teşekkür ederim.
Dernekleşmenin ardından UNESCO’ya somut olmayan kültürel mirasın korunması eylem planı çerçevesinde yaren kültürü de dünya kültürleri arasında yerini alsın diye proje hazırlayarak çalıştaylar sonrası Öcal Oğuz hocanın destekleri 2011 yılının 12. ayında tescil ettirdik.
O zaman dan bu zamana kadar dernekçilikten sonra Çankırı’dan 3, Afyon Sandık, Kütahya Simav, Sakarya’dan 1 er derneğin bulunduğu 6 derneğin katılımı ile 19 Mayıs 2019 da Anadolu Sohbet Gelenekleri ve Yaren Dernekleri Federasyonu kurduk. Federasyon olarak her türlü platformda yaptığımız faaliyetlerimizi paylaşarak duyuruyoruz. Şuan ve geçmişte yaren kültürünü yaşatan bütün herkese teşekkür ediyorum.” dedi.
Söz alan Mehmet Özkan Başağa da konuşmasına selamlama ile başlayarak şunları söyledi: sayın Federasyon başkanım gerekenleri söyledi. Ben yareni kendi yaşantım ile ilgili bölümünü anlatacağım. Ben 1957 yılında yarenin tam ortasından doğmuşum. Benim abilerimde yarendi, komşularımda yarendi çevremdeki herkes yarendi. 12 yaşından beri yarene gönül verip yarence yaşamaya devam ediyorum. O zamanlar Erol abim yarendeydi ben ancak onun ocağında yaren meclisine girebildim. Yetmişli yıllarda mahallemizde kendi aramızda yaren kurarak çocuk yaşta yarenin her türlü kural ve kaidesini uygulayarak başladık. Erol abimizde bizimle beraber bize yarenin her şeyini öğretiyordu. O zamanlar her hafta bir yarenimizin evinde ocak yakıyorduk. Oraya gittiğimizde ev ahalisi ocak yakmamız için bütün hazırlıkları yaparak evi bize bırakıp ya komşuya ya da akrabalarına giderlerdi. Biz sabaha kadar yaren yerdik.
Yaren Çankırı’nın mayasında var. Bizim çocukluğumuz yaren meclisleri esnaf grupları arasında mesela Terziler, Ayakkabıcılar, Doğramacılar vb gruplar arasında birkaç tane yaren meclisleri kurulurdu. Her hafta başka bir evde yakarlardı. Onun süslenmesi hazırlanması da bayanlarla birlikte yapılırdı. Çavuşlarda gider bakarlardı. Eksik fazla var mı diye. Yarenevini süslemenin bile bir ritüeli vardı. Yarenin yakacağı oda süslemesi ile başağaların yakacağı oda süslemesi farklı olurdu. Yöresel yemekler bile evlerde yapılırdı. Eskiden bayanlarımızın bizlere çok destek ve katkıları oluyordu. Ben bu kültürü yaren, çavuş ve başağa olarak yaşadım ve halen yaşamaya devam ediyorum. Yarenin ilk belgeselini çekmekte bizlere nasip oldu. Bayağı zor şartlarda sabahlara kadar çekimler yapıldı. O çekilen belgesel ile yapımcısı ödül almış.
Belediye İş Merkezimizdeki Yarenevi’nin kazandırılmasında o dönem ki belediye başkanlarımızdan Ahmet Bukan beyin ve yaren evinin teşrifatında işlemelerin yapılmasında bizzat eşi Nevin hanımın büyük emeği var. Seçim çalışmalarında verdiği sözü fazlasıyla yerine getirdi bu nedenle buradan teşekkür ediyorum.
Daha sonra Namık Kemal Eryılmaz ve İrfan Dinç başkanlarımızda karınca kararınca yarene desteklerini yaptılar. Hali hazırdaki Çankırı Belediye Başkanımız İsmail Hakkı Esen’de desteklerini sürdürmektedirler.
Yaren kültürümüzü tanıtmak için İstanbul ve Ankarada büyük organizasyonlu gösteriler yaptık. Yıllardır süre gelen Yaren Meclislerinde il dışında il merkezinde defalarca ocaklar yakarak devletimizin her kademesinde bulunan devlet büyüklerimizi; merhum Başbuğ Alpaslan Türkeş, sayın Devlet Bahçeli bey, merhum Muhsin Yazıcoğlu bey, TBMM başkanlarımızı, Bakanlarımızı, Milletvekillerimizi, iş insanlarımızı ve çeşitli misafirlerimizi konuk ettik. 1 saatliğine geleceklerini söyleyen misafirlerimizin saatlerce ocak bitene kadar meclisimizde kaldıklarına şahit olduk. Bunlardan birisi de 80 li yılların Çankırı Valisi ve Devlet Bakanı sayın Akın Gönen Bey kahve misafiri olarak geleceğini bildiğimiz halde yaren ocağımızın sonuna kadar kalarak daha sonra defalarca ocaklarımızda misafir olmuştur.
Yaran Yaren olmaktır. Yarenin olmasa olmazı disiplin ve cezadır. Bir yaren ceza aldıysa ona bir yaren kefil olana kadar Şahan içinde beklerdi. Sonra yerine otururdu. Eğer kefil olan olmazsa kırmızı minder kalkınca sessizce yareni terk ederek giderdi vedalaşamazdı bile. Bugün bunları uygulamak gerçekten zor. Yareni yaren gibi yaşamak için bütün düsturlarına uymaları gerekir. Yaren kültürümüzün aslına uygun olarak yaşanabilmesi için mutlaka yerel ve genel idarelerin desteklemesi gerekmektedir. Hepinize katılımlarınızda dolayı teşekkür ediyorum.
Katılımcılar arasından bulunan Yusuf Naci Bayındır hocada yaptığı selamlamanın ardın yaren olmak adam olmaktır diyerek merhum Şevket Barutçu ağabeyin Baş ağalık döneminde yaşananlar hakkında bilgiler vererek teşekkür etti.
Yaren Marşı yazarı eğitimci-yazar Ahmet Çelik yaren ağa da yaren kültürü ile ilgili yaşadığı anılarını ve yaptığı araştırmalarını anlatarak şimdiye kadar yaren nedir siz ne yapıyorsunuz yarenlik nasıl oluyor diye soran bir kurum, dernek, vakıf görmedim TÜRKAV’a bu duyarlılığından dolayı teşekkürlerini iletti.
Hali hazırda yaren ocağı yakan Mehmet Güdük Başağa da yarene giriş serüvenini anlatarak Sanat Okulunda okurken 1984 yılında yarene başladığını yarende çavuş, yaren ve son olarak da büyüklerimizden teslim aldığımız Baş ağalık bayrağını geleceğe taşımak için ocaklarımızı yakıyor meclislerimizi topluyoruz. Yaren her Çankırılı için bir yaşam biçimi olmalıdır. Bizim düsturumuz budur. Bütün katılımcılara teşekkür ediyorum.
Geçmiş dönem Baş ağalarından Hasan Çakmak başağa da söz alarak böyle güzel bir programı tertip eden TÜRKAV Çankırı İl Başkanı İsa Bölükbaşına teşekkür ederek yarendeki yaşanmışlıklar ve yarence olması gerekenler hakkında kısa bir konuşma yaptı. 
Yusuf Naci Bayındır, Yaren kültürünün geçmişten bu güne kadar yaşatılmasına katkı sağlayanlara teşekkür ederken Merhum Şevket Barutçu ağabeyinin çalışmalarından bahsedip bize geçmişe dair hatıralarını anlattı. 
İl Genel Meclisi Üyesi ve Grup Başkanı Kamil Çoban’da yarenin mutlaka özüne uygun olarak yaşatılması için köylerdeki yaren ocaklarına bir türlü ulaşılarak eğitimlerin verilmesini istedi. Yarenin okullarda da ekipler kurularak yaşatılmasının daha etkili olacağını söyledi. Yaren destek olunması ile ilgili İl Genel Meclisi Başkanı ve üyeleri konuyu mutlaka ileteceğini söyleyerek teşekkürlerini söyledi.
Programın sonunda Mahalli Sanatçı Yaren Sazendesi Mehmet Bayraktar Reis’in çaldığı Çankırı Müzikleri eşliğinde Genç Yaren Ekibi mahalli oyun gösterisini yaptılar. Daha sonra Cezayir Marşı ile program sona erdi.
Program sonunda TÜRKAV Çankırı İl Başkanı İsa Bölükbaşı katılımcılara teşekkür ederek, Anadolu Sohbet Gelenekleri ve Yaren Dernekleri Federasyonu Başkanı Ahmet Absarılıoğlu’na günün anısına teşekkür belgesi takdim etti.